Goed beslagen ten ijs komen/Op scherp staan

Huh? Wat? IJs? Het is lente boerin Zinin!!!
Ja, dat weet ik. Maar nadat de hoefsmid hier was, vroeg ik mij af waar dat spreekwoord vandaan kwam.
Goed beslagen ten ijs komen betekend goed voorbereid zijn.
Oorspronkelijk komt het van het feit dat paarden niet op het ijs zouden kunnen lopen (of iets trekken) zonder van "scherpe hoefijzers" te zijn voorzien.

Even voor de paardenleek:
Een paard loopt normaal gesproken op blote voeten, dat wil zeggen, gewoon op zijn hoeven.
Een hoef van een paard is, even simpel gesteld, bij ons onze nagel.
Mijn paarden lopen de hele herfst en winter op "blote voeten", de hoefsmid komt dan iedere 8 weken om van alle paarden de hoeven te bekappen. Bekappen is vergelijkbaar met nagels knippen.

In de lente en zomer krijgt mijn wedstrijdpaard rondom ijzers, dat wil zeggen 4 ijzers. (Je kan er namelijk ook voor kiezen om alleen de hoeven van de voorbenen van ijzers te voorzien).
Het op ijzers zetten, dat noem je beslaan.

Een paard kan om verschillende redenen beslagen worden.
Ik laat mijn paard beslaan, omdat ik wedstrijden rijd en in de lente en zomer zijn deze wedstrijden eigenlijk altijd op gras. Tenzij je op hoog niveau rijd en zo goed zijn we (nog) niet. In de herfst en winter worden alle wedstrijden op zand gereden.
Een paard op blote voeten op gras rijden is vergelijkbaar met op je gladde gympies over het gras rennen. Als het gras droog is gaat dat goed, maar is het nat, dan kan je uitglijden.
En met je paard de bocht uit glibberen is niet zo handig, want daar kan jij, maar ook je paard blessures mee oplopen.
Nu ben je er met ijzers nog niet. Want met alleen ijzers zou je op gras evengoed uitglijden, misschien nog wel meer dan op "blote voeten". Nee, de ijzers waar je mee op gras rijd hebben een extra gadget.

Aan de uiteinden van de ijzers zitten namelijk gaten, voorzien van een schroefdraad. En voor je op gras gaat rijden, pulk je eerst de modder uit die gaten, vervolgens boor je met een speciaal boortje het schroefdraad vrij van zand en dan pak je de gadget: een speciale schroef met een puntje. Dit noem je stoten, stiften of kalkoenen. Vergelijk het met de noppen onder een voetbalschoen.
Als je de stoten hebt ingedraaid, dan staat je paard "op scherp".

Op scherp staan betekend met inspanning en grote oplettendheid iets doen om geen fouten te maken, in het geval van het paard dus geen uitglijders ;-)

Je hebt allerlei soorten en maten stoten, voor verschillende soorten ondergrond. Want een grasveld kan in verschillende staten verkeren.
Behalve op het voetbalveld kan in de paardensport namelijk ook flink gemopperd worden op het veld.
Ik gebruik bijna altijd ienemienie stootjes (linksboven op bovenstaande afbeelding), maar iedereen heeft zo zijn voorkeur.

Morgen op wedstrijd, mijn paard komt goed beslagen ten ijs en ik ben als altijd bang om fouten te maken, dus ik sta op scherp;-)